ก่อนจะเข้าเรื่องเกี่ยวกับหน้าที่ต่างๆของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับกองถ่ายภาพยนต์เราอยากจะขอพูดถึงคำว่า Above the line และ Below the line ซึ่งทั้งสองคำนี้เกี่ยวกับ Production Cinematic ซึ่งแตกต่างกันโดย
Above the line นั้นจะเกี่ยวข้องโดยตรงกับกองถ่ายภาพยนต์ซึ่งในที่นี้หมายถึงตำแหน่งหน้าที่ต่างๆที่อยู่ในงานกองถ่ายภาพยนต์ทั้งหลายซึ่งจะถูกแบบออกเป็น Above the line เช่น Director, Producer, Casting Director
Below the line เช่นหน้าที่ Assistant director, Production assistant, Art department เป็นต้น ซึ่งตำแหน่งเหล่านี้จะถูกแบ่งออกโดยใช้ปัจจัยทั้งด้านต้นทุนการผลิต ความสามารถในทางเทคนิค บทบาทในกองถ่าย เครดิตภายในภาพยนต์นั้นๆ ซึ่งถือเป็นมาตรฐานในการผลิตหนังระดับโลกที่ใช้กันในปัจจุบัน
ซึ่งในบทความนี้เราจะมาพูดถึงหน้าที่และตำแหน่งใน Above the line กันก่อนว่าส่วนใหญ่ตามกองถ่ายภาพยนต์นั้นมีตำแหน่งใดและแต่ละตำแหน่งมีหน้าที่ทำอะไรในการถ่ายทำ
DIRECTOR
เริ่มกันที่ตำแหน่งที่สำคัญที่สุดในกองถ่ายคือผู้กำกับ ผู้กำกับนั้นจะเป็นผู้ที่คอยควบคุมเกือบจะทั้งหมดในการถ่ายทำ เป็นเหมือนหัวเรือหลักในกองถ่าย และเป็นคนที่คอยควบคุมการถ่ายทำให้ออกมาตามบทภาพยนต์หรือสคริปต์นั่นเอง คอยกำหนดโทนสี ลักษณะการแสดงที่ต้องการ จังหวะของภาพยนต์ ทำงานควบคู่กับตำแหน่งอื่นๆเช่นผู้กำกับนักแสดง และผู้กำกับกล้อง มีส่วนร่วมในทุกๆขั้นตอนของการสร้างภาพยนต์
หน้าที่ของผู้กำกับ
- มีส่วนร่วมกำหนดสคริปต์/บทภาพยนต์
- กำกับการแสดง ดูแลการถ่ายทำทั้งหมด
- ร่วมงานกับหัวหน้าฝ่ายอื่นๆในกองถ่ายทั้งหมด
- มีส่วนร่วมในทุกๆขั้นตอนตั้งแต่เริ่มจนจบการถ่ายทำ
- เป็นตัวสื่อภาพใน Storyboard ให้กับนักแสดงและควบคุมกำกับการแสดงให้เป็นไปตามสคริปต์หรือความต้องการ
- ดูแลเรื่อง Post-Production เช่นการเลือกเพลง Sound engineers การใส่เอฟเฟคการ Editing
หน้าที่ของผู้กำกับนั้นไม่ได้มีเพียงระหว่างการถ่ายทำเท่านั้น ซึ่งเกี่ยวข้องกับตั้งแต่ขั้นตอนการเตรียมการถ่ายทำไปจนถึงภาพยนต์เรื่องนั้นๆขึ้นฉายบนโรงภาพยนต์ เขาจำเป็นต้องรู้สคริปต์ทั้งหมด บทละครและส่วนประกอบอื่นๆเกี่ยวกับภาพยนต์ ซึ่งภาพยนต์บางเรื่องผู้กำกับก็เป็นคนเขียนสคริปต์ขึ้นมาเองหรือเพียงแค่เป็นส่วนหนึ่งในการปรับเปลี่ยนสคริปต์ก็ได้ ซึ่งในปัจจุบันมีผู้กำกับหลายคนที่มีชื่อเสียงและหากว่าเขาเหล่านั้นมีชื่อหลังเครดิตภาพยนต์เรื่องไหนก็จะสามารถเป็นตัวดึงดูดในการในคนเข้าไปชมได้ไม่แพ้ตัวนักแสดง เช่น Steven Spielberg, James Cameron, Christopher Nolan, Quentin Tarantino เป็นต้น
PRODUCER
ผู้ผลิตภาพยนต์ เป็นคนที่เป็นคนริเริ่ม ประสานงาน ดูแล จัดการกระบวนการการสร้างภาพยนต์ และการถ่ายทำ รวมถึงสื่อประเภทรายการโทรทัศน์ ซีรีย์ การถ่ายทำวิดีโอเชิงพาณิชย์ก็จะมีตำแหน่งนี้เข้ามาเกี่ยวข้องเช่นเดียวกัน มีส่วนร่วมในทุกๆขั้นตอนการผลิตภาพยนต์เช่นเดียวกันกับผู้กำกับ และจะเกี่ยวข้องการด้านการดำเนินงานเช่น การดูแลกองถ่าย การควบคุมงบประมาณ และอื่นๆ
หน้าที่ของผู้ผลิตภาพยนต์
- จัดซื้อจัดจ้างตำแหน่งอื่นๆในการถ่ายทำ พัฒนาโครงการทั้งหมดทั้งเบื้องหน้าและเบื้องหลัง
- กำหนดงบประมาณ คอยควบคุมงบ ประสานงานกับตำแหน่งต่างๆในกองถ่ายและเบื้องหลังกองถ่าย
- เป็นคนกำหนดมาตรฐานการผลิตภาพยนต์ ดูแลตั้งแต่ก่อนถ่ายทำจนจบ
- ทำการตลาด วางแผนการดำเนินงานและประชาสัมพันธ์
นอกไปจากนั้นในปัจจุบันนี้ตามงานภาพยนต์ส่วนใหญ่คุณมักเห็นการที่ดารานักแสดงมาเป็นโปรดิวเซอร์ เองด้วยเช่นเดียวกันหรือส่วนใหญ่ก็มักจะเป็นทีมในการผลิตที่มีส่วนร่วมในการผลิตภาพยนต์เรื่องนั้นๆ เช่น Vin Diesel เป็นโปรดิวเซอร์ให้กับหนัง The fast and the furious เป็นต้น และเช่นเดียวกันคุณอาจจะเห็นชื่อของผู้กำกับเป็นโปรดิวเซอร์ด้วยก็ได้เช่นเดียวกัน
EXECUTIVE PRODUCER (EP)
ผู้อำนวยการสร้างที่คอยดูแลผู้มีส่วนร่วมในการผลิตรายอื่นๆในการสร้างภาพยนต์ รายการโทรทัศน์ ซีรีย์ โฆษณา ซึ่ง Executive Producer สามารถเป็นในรูปแบบของสตูดิโอ หรือนักลงทุน มีหน้าที่คอยตรวจสอบทุกๆเรื่องเกี่ยวกับภาพยนต์นั้นๆ คอยกำหนดขั้นตอนการดำเนินงาน
หน้าที่ของ Executive Producer
- คอยกำหนดแนวคิด แนวทาง แบรนด์ของภาพยนต์เรื่องนั้นๆ
- ตรวจสอบการผลิตภาพยนต์ว่าสามารถเป็นไปได้อย่างตรงเป้าหมาย
- รักษางบประมาณ และคอยควบคุมงบประมาณที่จะเกิดและเกิดขึ้นระหว่างการดำเนินงาน
CASTING DIRECTOR
เป็นอีกหนึ่งหน้าที่ที่มีความสำคัญที่คอยร่วมมือทำงานร่วมกับผู้ผลิต ผู้กำกับ และผู้บริหาร มีหน้าที่หลักคือการคัดเลือกนักแสดงเพื่อมารับบทบาทต่างๆในภาพยนต์ เป็นส่วนสำคัญกับงานถ่ายทำเป็นอย่างมาก คุณอาจเคยดูภาพยนต์หลายๆเรื่องแล้วมีความรู้สึกว่าบทบาทนี้เหมาะสมอย่างยิ่งกับการที่นักแสดงคนนี้แสดง
Casting Director ที่มีชื่อเสี่ยงส่วนใหญ่มักจะเป็นคนที่สามารถดึงนักแสดงที่มีพรสวรรค์ซ่อนอยู่หรือดึงดารานักแสดงที่ไม่ได้ดังมากมารับบทและทำให้บทนั้นกลายเป็นที่จดจำของผู้ชมได้ ซึ่งเราขอยกตัวอย่าง Sarah Finn ผู้กำกับนักแสดงที่เลือก Robert Downey Jr. นักแสดงโนเนมและล้มเหลวในตอนนั้นมารับบทสำคัญอย่าง Iron Man (2008) ซึ่งในวงการส่วนใหญ่มองว่าเป็นความคิดที่ผิดแต่สิ่งที่เกิดขึ้นกับบทบาท Tony Stark ของเขาส่งผลให้ Robert Downey Jr. เป็นหนึ่งในนักแสดงที่มีค่าตัวสูงที่สุดในโลกยุคปัจจุบัน
Hugh Jackman กับบทบาท Logan หรือ Wolverine ที่ผ่านการแคสเลือกตัวนักแสดงโดย Roger Mussenden เป็นอีกหนึ่งบทบาทในโลกภาพยนต์ที่กลายเป็นนักแสดงที่เป็นกิมมิกหากใช้นักแสดงคนอื่นมาแสดงก็อาจจะทำให้ผู้ชมไม่รู้สึกอินกับนักแสดงคนเดิมได้
ตำแหน่งและหน้าที่ในกองถ่ายเหล่านี้เป็นหน้าที่ที่สำคัญที่มีส่วนในการสร้างสรรค์ผลงานภาพยนต์ออกมาให้กับผู้ชม ซึ่งความสามารถเชิงเทคนิคและชื่อเสียงของผู้มีส่วนร่วมเหล่านี้จะช่วยให้ภาพยนต์เรื่องนั้นๆถูกถ่ายทอดออกมาอย่างที่ต้องการ แต่จริงๆแล้วยังมีอีกหลากหลายตำแหน่งหน้าที่ในกองถ่ายที่เรายังไม่ได้พูดถึงใน Below the line ในครั้งหน้าเราจะพูดถึงตำแหน่งเหล่านั้นว่าแต่ละคนมีหน้าที่และมีความสำคัญอย่างไรในกองถ่ายทำภาพยนต์