Bottleneck หมายถึง กระบวนการที่จำกัดผลผลิตของทั้งระบบ ที่มีรอบเวลาช้าที่สุด หรือกำลังการผลิตต่ำที่สุด เป็นปัจจัยของการบวนการที่ส่งผลต่อการวางแผนในการส่งลูกค้า ทำให้เกิดเวลาสูญเปล่าหรือว่างงาน หรือเกิดงานสะสม
การพิจารณา bottleneck. ของไลน์การผลิตนั้นมีความสำคัญต่อการวางแผนการผลิต วางแผนการจัดการกำลังคน วางแผนการสั่งซื้อเครื่องจักรดังนั้นเราจำเป็นต้องทราบและตรวจสอบสม่ำเสมอว่า bottleneck อยู่ที่ไหน การคำนวน bottleneck นั้นต้องพิจารณาสองส่วน คือโดยเครื่องจักรและโดยคน ขึ้นอยู่กับไลน์การผลิตนั้น
ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับ Bottleneck คือ ทฤษฎีแห่งข้อจำกัด เป็นที่แพร่หลายในอเมริกา ซึ่งนิยมนำมาบ่งชี้จุดที่เป็นปัญหาเพื่อนำมาใช้ปรับปรุงกระบวนการทำงานซึ่งผู้คิดค้นคือ Dr. Eliyahu M. Goldratt และได้ถ่ายทอดผ่าน หนังสือเรื่อง The Goal ซึ่งได้รับความนิยมมากในอเมริกาถึงกับหลายบริษัทลงทุนซื้อหนังสือเล่มนี้แจกพนักงาน
Theory of Constraints กล่าวไว้ว่า ในทุกกระบวนการไม่ว่าจะเป็นกระบวนการผลิต หรือกระบวนการธุรกิจ เครื่องจักรหรือหน่วยงานที่ช้าที่สุดจะเป็นตัวกำหนดอัตราความเร็วของทั้งกระบวนการ
ซึ่งเราจะเรียกหน่วยงานนั้นว่าเป็นข้อจำกัดของกระบวนการ คอขวด Bottle Neck ถ้าคิดถึงขวดน้ำ อัตราการไหลของน้ำจะขึ้นกับส่วนที่แคบที่สุดของขวด หรือบริเวณคอขวดนั่นเอง โดยที่การเพิ่มอัตราเร็วในส่วนอื่นที่ไม่ใช่ Bottle Neck ของระบบจะไม่มีผลต่ออัตราเร็วของทั้งระบบ
ดังนั้น ความสำคัญของคอขวดคือ การวิเคราะห์และการกำหนดส่วนที่ช้าที่สุดของกระบวนการผลิต จากนั้นหาวิธีการเพิ่มความเร็ว กระบวนการนี้มีค่าใช้จ่ายสูง แต่มักจะนำไปสู่การเพิ่มประสิทธิภาพและผลกำไร การเพิกเฉยต่อปัญหาคอขวดอาจมีค่าใช้จ่ายสูงมากกว่า เกิดความสูญเปล่าหรือทำให้ส่งงานลูกค้าไม่ทันเวลา